ว่าด้วยเรื่องสัพเพเหระแต่เปี่ยมไปด้วยสาระ

จาก ChulaPedia

ชูชาติทรรศน์  : ว่าด้วยเรื่องสัพเพเหระแต่เปี่ยมไปด้วยสาระ

รองศาสตราจารย์ ชูชาติ ธรรมเจริญ Chuchaat.t@chula.ac.th

ในโอกาสที่ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งผู้เขียนทำงานอยู่นี้จะมีอายุครบ 100 ปี ผู้เขียนขอถือโอกาสทดแทนพระคุณภาควิชาเคมีด้วยโคลงสี่สุภาพดังนี้

เคมีจุฬาฯ แห่งนี้ เรืองนาม

ใครพบสยบคร้าม แกร่งกล้า

เพาะผลิตผลงาม ล้ำค่า

ดังเด่นอยู่คู่ฟ้า ร่วมสร้างสรรค์ไทย

การทดแทนบุญคุณภาควิชาที่กระทำอยู่นี้เป็นกิจกรรมอันน้อยนิดที่ผู้เขียนได้มีโอกาสสำแดงเพื่อให้ทุกคนทุกหมู่ทุกเหล่าที่ได้มีโอกาสอ่านข้อเขียนนี้ได้รับรู้รับทราบความยิ่งใหญ่ของภาควิชาเคมีแห่งนี้ และได้จดจำจารึกประวัติศาสตร์อันยาวนานที่สั่งสมมาเป็นเวลานานและได้ถ่ายทอดผ่านคนจากรุ่นสู่รุ่นในหลายเส้นทางและหลายรูปแบบโดยต่างกรรมต่างวาระกัน ขอเพื่อนผองน้องพี่ชาวเคมีทั้งปวงได้โปรดถือเป็นหน้าที่และธุระโดยตรงที่ต้องช่วยกันจรรโลงและเสริมส่งให้ภาควิชาเคมีได้มีความก้าวหน้ายิ่งขึ้นตลอดไปชั่วกัลปาวสาน ทั้งนี้เพื่อความพัฒนาสถาพรให้ประเทศไทยได้โชติช่วงชัชวาลชั่วนิจ นิรันดร์

เนื่องจากสังคมไทยในปัจจุบันเป็นสังคมที่อยู่ระหว่างการปรับตัวเองและการเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวง เสมือนหนึ่งสังคมไทยอยู่ในสภาวะการค้นหาตัวตนที่แท้จริงเพื่อพร้อมจะเดินหน้าต่อไปได้เมื่อทราบและรู้ความต้องการแห่งตัวตนอย่างแท้จริง สังคมไทยซับซ้อน สับสน ซ่อนเงื่อน ผูกปม ขุดหลุมพราง วางกับดัก เกินกว่าที่จะพรรณนาได้ วิธีคิด แนวความคิด ของแต่ละคนโดยแต่ละคน มีความหลากหลายและแตกต่างกันอย่างมากถึงขนาดที่ไม่สามารถจะประนีประนอมกันได้เพราะ “สิ่งที่ปรากฏและสิ่งที่เป็นจริงไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งเดียวกัน” ผู้เขียนขอเน้นย้ำว่า “Sayings and doings are two different things” ขอให้ทุกคนตั้งสติให้มั่น คิดเชิงบวก ค้นหาข้อมูล ตรวจสอบข้อมูลให้รอบคอบในทุกมิติ ประมวลทุกเรื่องอย่างมีตรรกะ อย่าใช้ความรู้สึก รัก ชอบ โกรธ หลง เข้ามาประมวลผลในทุก ๆ เรื่อง ทำใจให้เป็นกลาง แก้ปัญหาอย่างเป็นระบบครบวงจร ด้วยข้อมูลที่ผ่านการกลั่นกรองโดยปราศจากอคติ ถ้ากำหนดให้ 1,2,3,…………,26 เป็นค่าตัวเลขแทนอักษร a,b,c,………..,z ตามลำดับ เราจะพบว่า

Attitude จะมีค่า 100

Workhard จะมีค่า 98

Knowledge จะมีค่า 96

ซึ่งเป็นการยืนยันด้วยปริมาณที่มนุษย์แสนจะคุ้นเคยคือ “ค่าตัวเลข” ซึ่งเป็นการบ่งบอกปริมาณอย่างง่าย ๆ ที่เราทุกคนสัมผัสได้ แต่ในอีกมุมมองหนึ่งได้ชี้ชัดเจนว่า ในสังคมใด ๆ ก็ตาม ทัศนคติ, ความขยันขันแข็งและความรู้ เป็น 3 องค์ประกอบสำคัญที่สมาชิกของแต่ละสังคมต้องตระหนักด้วยตนเองว่า ปัจจัยใดจะมีผลต่อสังคมนั้น ๆ มากที่สุด

ทัศนคติ เป็นปัจจัยที่สำคัญมากที่สุด สำคัญมากกว่าปัจจัยที่ว่าด้วยความขยันขันแข็งและความรู้ ซึ่งในปัจจุบันเน้นกันมากเรื่องสังคมการเรียนรู้ ซึ่งอาจจะทำให้เราหลงทางได้ ถ้าไม่ตระหนักถึงความจริงแท้ที่มนุษย์เรามองข้ามไป

ปัจจุบันความรู้ทางเทคโนโลยีก้าวหน้าไปมาก ความก้าวหน้าดังกล่าวก่อให้เกิดการกำหนดปริมาณที่น่าสนใจดังนี้

Designation of Large Numbers

U.S.A. Other Countries

106 million million

109 billion milliard

1012 trillion billion

1015 quadrillion billiard

1018 quintillion trillion

100100 googol

10googol googolplex

นอกจากนี้แล้วปริมาณที่น่าสนใจในทางวิทยาศาสตร์ที่ทุกคนได้สัมผัสมาบ้างไม่มากก็น้อย ตามการกำหนดของ CGPM {Conference Generale Poids et Measures} คือ

Factor Name Symbol

1024 yotta Y

1021 zetta Z

1018 exa E

1015 peta P

1012 Tera T

109 Giga G

106 Mega M

103 kilo k

102 hecto h

101 deka da

10-1 deci d

10-2 centi c

10-3 milli m

10-6 micro 

10-9 nano n

10-12 pico p

10-15 femto f

10-18 atto a

10-21 zepto z

10-24 yocto y

จากข้อมูลที่ทันสมัยซึ่งนำเสนอแล้วนั้น สะท้อนให้เห็นแนวความคิดที่เป็นตรรกะทั้งในระดับเหตุผลและระดับลึกในเชิงเปรียบเทียบ นับได้ว่าเป็นตัวอย่างง่าย ๆ ที่ทุกคนน่าจะนำมาเป็นกรณีศึกษาเพื่อให้เกิดมโนทัศน์ต้นแบบและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาใด ๆ อย่างเป็นระบบระเบียบตามธรรมชาติโดยอัตโนมัติ ผู้เขียนหวังว่าตัวอย่างง่าย ๆ ที่นำเสนอนี้น่าจะเป็นมูลเหตุจูงใจให้ผู้อ่านทุกคนได้เริ่มต้น คิด วิเคราะห์ แยกแยะเหตุและผล แล้วดำเนินการสังเคราะห์และสรุปข้อมูลที่ได้อย่างถูกต้องอันนำมาซึ่งองค์ความรู้ใหม่ที่สังคมไทยในปัจจุบันยังอ่อนแออย่างมากในประเด็นนี้ ทุกวันนี้คนส่วนใหญ่เขียนหนังสือไม่เป็น เรียงความไม่เป็น ย่อความไม่เป็น ทั้งนี้ทั้งนั้นอาจเนื่องมาจากมิได้ฝึกฝนมาแต่ต้น เพราะการวัดผลในปัจจุบันนั้นส่วนใหญ่แล้วเป็นแบบวงกลมมีตัวเลือกหลายตัวเลือกให้เลือกหรือเติมคำหรือจับคู่ เมื่อมิได้ฝึกการขียนเรียงความ การย่อความ หรือสรุปความ ทำให้ไม่สามารถเรียบเรียงเรื่องราวต่าง ๆ ให้กลมกลืนราบรื่น อ่านเข้าใจง่าย ๆ ได้ ด้วยเหตุและผลนี้สมควรที่ทุกคนจงได้ตระหนักในปัญหาที่ใหญ่หลวงนี้แล้วเริ่มต้นนับหนึ่งเพื่อแก้ปัญหานี้โดยด่วน แม้จะสายไปบ้างแต่ก็ยังดีกว่าที่มิได้เริ่มต้นกระทำ

โชคดีที่ผู้เขียนอ่านพบหลักการเขียนบันทึกในหนังสืออะไรจำไม่ได้ขออภัยด้วย และขออนุญาตที่จะนำเสนอตัวสาระเกี่ยวกับการบันทึกผ่านข้อเขียนนี้ หวังว่าผู้อ่านทุกท่านคงจะได้รับประโยชน์บ้างไม่มากก็น้อย

หลักการเขียนบันทึก มีดังนี้

บันทึกทุกบรรทัด คิดให้ชัดเขียนให้ชิน

ใช้ศาสตร์และใช้ศิลป์ ใช่ของเก่าลอกเขามา

เอกภาพเป็นหนึ่งเดียว ไม่ลดเลี้ยวหลายลีลา

เป็นหนึ่งในเนื้อหา หนึ่งย่อหน้าหนึ่งประเด็น

บันทึกอย่ายืดยาว ย่อเรื่องราวเรียบเรียงเป็น

ข้อมูลมีให้เห็น เหตุผลเด่นและจริงใจ

ส่วนตัวไม่พัวพัน ข้อเสนอนั้นเป็นไปได้

ไม่กระทบกระเทือนใคร ไม่เสี่ยงภัยทุกกรณี

สมบูรณ์ทุกข้อความ ให้ลงนามได้ทันที

จัดเรียงลำดับดี เก่าใหม่มีอ่านง่ายดาย

รวดเร็วไม่ยืดเยื้อ และช่วยเหลือผู้เป็นนาย

เก้าข้อที่บรรยาย คือความหมายบันทึกดี

ถ้าผู้อ่านนำสาระที่ผู้เขียนได้นำเสนอมาปฏิบัติอย่างจริงจัง ผู้เขียนมั่นใจว่าทุกคนสามารถสื่อสารในช่องทางของการเขียนจะพัฒนาได้อย่างรวดเร็ว และเกิดความมั่นใจว่าเราก็สามารถกระทำในสิ่งที่ดี ๆ ได้เช่นเดียวกับผู้อื่นผู้มีความสามารถในการเขียนรายงานหรือเรียงความที่มีคุณภาพได้

อนึ่งในปัจจุบันนี้ คนส่วนใหญ่สะกดคำหรือเขียนคำไม่ถูกต้องจำนวนมาก โดยเฉพาะสื่อโทรทัศน์ที่นำเสนอตัววิ่ง ทำให้ผู้เขียนรู้สึกเป็นห่วงว่าภาษาไทยจะวิบัติเพราะวิวัฒนาการทางด้านเทคโนโลยีที่ล้ำสมัยเกินไป ทำให้มองในแง่ความสะดวกสบายเป็นประเด็นหลัก จึงหลงลืมประเด็นอื่น ๆ นานเข้าประเด็นที่หลงลืมก็เลือนหายไป เพื่อป้องกันมิให้เกิดอุบัติการณ์ดังกล่าวซ้ำแล้วซ้ำเล่า จนกลายเป็นประเด็นซ้ำซาก จึงขอเตือนใจทุกท่านด้วยคำโบราณดังนี้

ผู้ใหญ่หาผ้าใหม่ให้สะใภ้ใช้คล้องคอ

ใฝ่ใจเอาใส่ห่อมิหลงใหลใครขอดู

จะใคร่ลงเรือใบดูน้ำใสและปลาปู

สิ่งใดอยู่ในตู้มิใช่อยู่ใต้ตั่งเตียง

บ้าใบ้ถือใยบัวหูตามัวมาใกล้เคียง

เราท่องอย่าละเลี่ยงยี่สิบม้วนจำจงดี

จำคล่องท่องขึ้นใจกำหนดใช้ให้ถูกที่

ตามแบบโบราณมีนอกจากนี้ไม้มะไล

ผู้เขียนหวังว่าผู้ที่อ่านข้อเขียนนี้คงเกิดความคิดดี ๆ และเริ่มที่จะปรับ-ปรุง-เปลี่ยน-แปลง ตนเอง เพื่อช่วยกันอนุรักษ์ภาษาไทยซึ่งเป็นภาษาประจำชาติของเราให้คงอยู่คู่ประเทศชาติของเราอย่างมั่นคงไม่แปรปรวนไปกับสังคมที่ซับซ้อน สับสน ซ่อนเงื่อน สร้างปมปัญหา โดยมีเจตนาที่ซ่อนเร้น หวังผลประโยชน์ตอบแทนจากการวางแผนการณ์ไว้ล่วงหน้า ไม่สนใจว่าประเทศชาติจะเป็นเช่นใด ขอเพียงตนเองสมประโยชน์ย่อมพอใจ น่าเศร้าใจถ้าคนส่วนใหญ่ของประเทศคิดเช่นนี้ เชื่อเช่นนี้ และถือเป็นแบบแผนที่จะปฏิบัติเช่นนี้

หลายวันก่อนผู้เขียนได้เปิดสมุดบันทึกซึ่งตนเองบันทึกไว้นานแล้วขึ้นมาอ่านทบทวนดู เห็นว่าข้อความหนึ่งน่าจะเป็นประโยชน์มาก ๆ ที่จะเป็นอนุสติสำหรับคนไทย ข้อความนี้เป็นสิ่งที่คุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา เป็นผู้ประพันธ์ ผู้เขียนกราบขออนุญาตที่จะนำข้อความดังกล่าวมาเผยแพร่ต่ออีกโสตหนึ่ง คุณหญิงจารุวรรณได้นำเสนอว่า

ดีก็หาว่าล้ำหน้า

ช้าก็หาว่าอืดอาด

โง่ก็ถูกตวาด

ฉลาดก็ถูกระแวง

ทำก่อนถามว่าใครสั่ง

ทำทีหลังหาว่าไม่รู้จักคิด

คนดีถูกถีบไปไกลตัว

เอาคนชั่วมายืนใกล้ชิด

เกลียดคนตรงหลงคนคดงอ

ชอบกินลูกยอแต่ให้ลูกโยน

หัวตัวเองไม่พอใจ

ชอบหาหัวใหม่ใส่หัวโขน

คนดีจึงเผ่นหนีหายหน้า

คนที่เดินหน้าจึงมีแต่โจร

ขอให้ผู้อ่านทุกท่านได้อ่านข้อเขียนนี้หลาย ๆ ครั้ง และโปรดอ่านอย่างพินิจพิเคราะห์ โดยคำนึงถึงข้อความระหว่างบรรทัด เพื่อจักได้ทราบเจตนารมณ์ของข้อเขียนนี้ อันจะนำมาซึ่งประโยชน์โดยตรงก่อตนเองเป็นปฐมและประโยชน์โดยรวมต่อชาติอีกโสตหนึ่งด้วย

ท้ายที่สุดนี้ผู้เขียนใคร่ขอเชิญชวนให้ผู้อ่านทุกท่านได้ร่วมกันเทิดทูนพระคุณแม่ ผู้มีคุณูปการอย่างใหญ่หลวงต่อบุตรธิดาทุกคน ด้วยคำประพันธ์ของ อาจารย์ วิมลนันท์ สร้อยสุริยา นิสิตปริญญาเอกสาขาเคมีฟิสิกัล โดยมี รศ.ดร.สนอง เอกสิทธิ์ เป็นอาจารย์ที่ปรึกษาดุษฎีนิพนธ์หลักและ รศ.ชูชาติ ธรรมเจริญ เป็นอาจารย์ที่ปรึกษาดุษฎีนิพนธ์ร่วม คำประพันธ์นี้แก้ไขโดย รศ. ชูชาติ ธรรมเจริญ

คุณมารดานี่นี้ เทียมฟ้า

ดุจร่มโพธิ์ป้องหล้า แน่ไซร้

น้ำนมแม่มากค่า เลี้ยงหล่อ ลูกมา

คุณแม่ต้องเทิดไว้ อย่าได้ลืมแฮ

เกิดมาชาติหนึ่งอย่าให้ใครประณามว่าเป็นคนอกตัญญู ขอความสุขสมหวังจงปรากฏแก่ผู้อ่านข้อเขียนนี้ทุกคนเทอญ

ด้วยจิตคารวะ

Kalos kagathos

	         Von  Enos Cornelius

Dozent La Sapienza