ปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซม์เมอร์
จาก ChulaPedia
การปรับปรุง เมื่อ 08:59, 6 ธันวาคม 2555 โดย 53746915 (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
ปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซม์เมอร์และภาระการดูแลของผู้ดูแล ที่แผนกจิตเวชศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สาธิดา แรกคำนวน วท.บ.* , พีรพนธ์ ลือบุญธวัชชัย พบ., วท.ม.*
บทคัดย่อ
เนื้อหา |
วัตถุประสงค์
เพื่อศึกษาปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซม์เมอร์และภาระการดูแลของผู้ดูแล รวมถึงปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซม์เมอร์และภาระการดูแลของผู้ดูแล ที่แผนกจิตเวชศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
วิธีการศึกษา
ศึกษาผู้ดูแลผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซม์เมอร์ที่ทำหน้าที่หลักในการดูแลผู้ป่วย ที่แผนกจิตเวชศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ตั้งแต่เดือนสิงหาคม – พฤศจิกายน พ.ศ.2554 แบบสอบถามมีทั้งหมด 3 ชุดได้แก่ 1) แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป 2) แบบสอบถามภาระการดูแล (Zarit Burden Interview, ZBI) และ 3) แบบประเมินปัญหาพฤติกรรมและจิตใจในผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อม (Behavioral Pathology in Alzheimer's Disease Rating Scale, BEHAVE-AD) วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่าง ๆ กับปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยและภาระการดูแลของผู้ดูแล โดยใช้การทดสอบไคสแควร์ และวิเคราะห์ความถดถอยแบบลอจิสติกเพื่อหาปัจจัยทำนายปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยและภาระการดูแลของผู้ดูแล โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติไว้ที่น้อยกว่า 0.05
ผลการศึกษา
ด้านปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซม์เมอร์ พบว่าผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมชนิดอัลไซม์เมอร์ ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 68.9) มีอายุเฉลี่ย 77.7 ปี ระยะเวลาที่ป่วยเฉลี่ย 4.6 ปี คะแนนแบบทดสอบสมรรถภาพสมองของไทย (Thai Mental State Examination, TMSE) เฉลี่ย 19.5 พบว่า ส่วนใหญ่มีปัญหาพฤติกรรมและจิตใจ (คะแนนรวมตั้งแต่ 8 คะแนนขึ้นไป) ร้อยละ 64.4 เมื่อพิจารณาตั้งแต่ 1 อย่าง พบว่าผู้ป่วยร้อยละ 97.8 มีปัญหาพฤติกรรมและจิตใจอย่างน้อย 1 อย่าง และร้อยละ 46.7 มีผลกระทบของปัญหาพฤติกรรมและจิตใจต่อผู้ดูแลในระดับเล็กน้อย ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วย ได้แก่ ระยะเวลาการป่วย (p < 0.05) ระดับคะแนน TMSE (p < 0.01) ปัจจัยทำนายปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วย ได้แก่ ระยะเวลาการป่วยด้วยภาวะสมองเสื่อมตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป (p < 0.05) ระดับคะแนน TMSE ที่น้อยกว่าหรือเท่ากับ 23 (p < 0.01) และด้านภาระการดูแลของผู้ดูแล พบว่า ผู้ดูแล ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 86.7) มีอายุเฉลี่ย 49.4 ปี พบว่า ส่วนใหญ่ (ร้อยละ 68.9) มีภาระการดูแล ปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ดูแลที่เกี่ยวข้องกับภาระการดูแลของผู้ดูแล ได้แก่ อายุผู้ดูแล การประกอบอาชีพ และรายได้ (p < 0.05) ปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ป่วยที่เกี่ยวข้องกับภาระการดูแลของผู้ดูแล ได้แก่ อายุผู้ป่วย (p < 0.05) ปัจจัยด้านปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยที่เกี่ยวข้องกับภาระการดูแลของผู้ดูแล ได้แก่ ผลกระทบของปัญหาพฤติกรรมและจิตใจต่อผู้ดูแล (p < 0.01) ปัจจัยทำนายภาระการดูแลของผู้ดูแล ได้แก่ ผลกระทบของปัญหาพฤติกรรมและจิตใจต่อผู้ดูแลในระดับปานกลางถึงมาก (p < 0.01)
สรุป
ปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมเป็นปัญหาที่พบได้สูงมากเกือบทุกราย และผลกระทบของปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วยมีความเกี่ยวข้องกับภาระการดูแลของผู้ดูแล ดังนั้น ในการลดภาระการดูแล จึงควรมุ่งเน้นการรักษาปัญหาพฤติกรรมและจิตใจของผู้ป่วย และให้ความสำคัญในการดูแลรักษาทางด้านจิตใจแก่ผู้ดูแลด้วย
